Het eerste hoofdstuk van deze gids richt zich op de voorbereidingen die nodig zijn voordat je kippen aanschaft. Het houden van kippen is een belonende ervaring, maar het is belangrijk om goed voorbereid te zijn. Dit hoofdstuk bespreekt alles wat je moet overwegen, van de juiste rassenkeuze tot de voorbereidingen voor huisvesting en voeropslag.
Voordat je begint met het aanschaffen van kippen, is het essentieel om na te denken over de reden achter je beslissing. Wil je verse eieren? Zoek je een duurzaam alternatief voor meststoffen? Of ben je op zoek naar gezelschap in de tuin? Het doel van het houden van kippen bepaalt vaak het ras en het aantal kippen dat je nodig hebt.
De plaats waar de kippen gehouden worden, speelt een cruciale rol in hun welzijn. Denk na over een plek in je tuin of erf die zowel veilig als ruim genoeg is. Beschutting tegen wind en regen, maar ook bescherming tegen roofdieren, zijn essentieel. Kippen hebben de ruimte nodig om vrij rond te scharrelen, dus zorg voor een omheinde omgeving die hen beschermt tegen roofdieren zoals vossen en marters.
Het kiezen van het juiste kippenras hangt af van je doel. Wil je kippen die veel eieren leggen, kippen voor vleesproductie of ben je op zoek naar een bepaald uiterlijk? Er zijn rassen die speciaal gefokt zijn voor hun eierproductie, zoals de Leghorn en Sussex, terwijl andere rassen, zoals de Brahma en de Orpington, bekend staan om hun vriendelijke karakter en imposante verschijning.
Voor degenen die kippen willen houden voor hun eieren, zijn er speciale legkippen die dagelijks eieren leggen. Rassen zoals de Rhode Island Red en de Australorp staan bekend om hun hoge eierproductie, zelfs in de wintermaanden wanneer de dagen korter zijn.
Als je kippen wilt houden voor vleesproductie, zijn er speciale rassen zoals de Cornish en de Jersey Giant die snel groeien en een grote hoeveelheid vlees produceren. Deze rassen vragen om specifieke voeding en verzorging om hun gezondheid en groeisnelheid te waarborgen.
Sommige mensen houden kippen voornamelijk voor hun esthetische waarde of als gezelschap. Rassen zoals de Zijdehoender of de Nederlandse Kuifhoen staan bekend om hun unieke uiterlijk en vriendelijk gedrag.
Een goede huisvesting is een van de belangrijkste factoren voor gezonde en blije kippen. Kippen hebben behoefte aan een veilige, schone en goed geventileerde omgeving waar ze kunnen rusten, eten en eieren leggen.
Kippen hebben een uitgebalanceerd dieet nodig om gezond te blijven. Een combinatie van graan, zaden, groente en commerciële kippenkorrels zorgt ervoor dat de kippen alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgen. Vergeet niet een constante en schone waterbron aan te bieden.
Een goede voersysteem voorkomt verspilling en zorgt ervoor dat de kippen op een gelijkmatige manier hun voer krijgen. Kies een voerbak die voldoende ruimte biedt en bescherming biedt tegen weersomstandigheden.
Voordat je kippen aanschaft, is het belangrijk om na te gaan of er in jouw gemeente bepaalde regels of vergunningen gelden voor het houden van pluimvee. Sommige gemeenten hanteren strikte regels, vooral in stedelijke gebieden, over het aantal kippen dat je mag houden en de minimale afstand die het kippenhok van de woning of erfafscheiding moet staan. In landelijke gebieden zijn de regels vaak soepeler, maar het is altijd verstandig om contact op te nemen met de gemeente voor de laatste richtlijnen.
Het naleven van deze regelgeving voorkomt boetes en zorgt ervoor dat je buren geen overlast ondervinden. Informeer ook of hanen zijn toegestaan, aangezien het kraaien van hanen in sommige woongebieden als geluidsoverlast wordt ervaren.
Het aanschaffen van kippen is een spannend moment, maar het is goed om te weten dat jonge kuikens andere zorg vereisen dan volwassen kippen. Bij het kiezen van je kippen kun je ervoor kiezen om jonge kuikens, zogenoemde 'pullets' (jonge hennen) of volwassen kippen aan te schaffen. Elke optie heeft zijn voor- en nadelen, die hieronder verder worden toegelicht.
Het grootbrengen van kuikens biedt de kans om ze vanaf jonge leeftijd tam te maken. Kuikens hebben echter extra aandacht nodig, inclusief speciale warmtebronnen, omdat ze in de eerste weken van hun leven zichzelf niet warm kunnen houden. Het opbouwen van een verwarmd verblijf en zorgen voor specifieke kuikenvoeding zijn dan ook essentieel. Kuikens zijn gevoeliger voor ziektes, dus het is belangrijk om hen in een schone en gecontroleerde omgeving te houden.
Bovendien moet je geduld hebben voordat ze eieren beginnen te leggen. Dit gebeurt meestal rond de leeftijd van 5-6 maanden, afhankelijk van het ras.
Pullets zijn kippen van ongeveer 16 tot 20 weken oud en staan op het punt om eieren te gaan leggen. Ze zijn minder gevoelig dan kuikens, wat ze een goede keuze maakt voor beginnende kippenhouders. Bovendien hoeven ze niet in een verwarmde omgeving te worden gehouden en kunnen ze direct in het kippenhok geplaatst worden, mits ze voldoende bescherming hebben tegen weersomstandigheden.
Volwassen kippen zijn vaak de makkelijkste keuze voor mensen die meteen verse eieren willen. Deze kippen zijn al door hun opgroeifase heen en kunnen direct bijdragen aan je eierproductie. Het nadeel van volwassen kippen is dat ze minder lang eieren zullen leggen in vergelijking met jongere kippen. Kies je voor volwassen kippen, let dan op dat je gezonde en sterke dieren aanschaft, bij voorkeur van een betrouwbare fokker of verkoper.
Een goed kippenhok is essentieel voor de gezondheid en veiligheid van je kippen. Het hok moet voorzien zijn van alle noodzakelijke elementen zoals zitstokken, nestkasten en ventilatieopeningen. Hier volgen enkele tips om het ideale kippenhok op te zetten:
Een schoon kippenhok draagt bij aan de gezondheid van je kippen en voorkomt ziektes. Het is raadzaam om het hok minimaal één keer per week schoon te maken en het nestmateriaal te verversen. Mest en vochtige plekken moeten verwijderd worden om ammoniakgeuren te minimaliseren. Overweeg om diatomeeënaarde te gebruiken om parasieten op afstand te houden. Dit natuurlijke poeder helpt bij het bestrijden van bloedluizen en andere ongewenste beestjes die kippen ongemak kunnen bezorgen.
Een goede schoonmaakroutine omvat het volgende:
Het houden van kippen brengt enkele basisuitgaven met zich mee die niet over het hoofd gezien mogen worden. Hieronder een overzicht van de belangrijkste benodigdheden en bijbehorende kosten:
Kippen kunnen aangeschaft worden bij verschillende bronnen, zoals boerderijen, fokkers en dierenwinkels. Het is belangrijk om gezonde, levendige kippen te kiezen die vrij zijn van zichtbare ziekten of parasieten. Een aantal tips om op te letten bij het kiezen van kippen:
Kippen zijn sociale wezens die zich comfortabeler voelen in een groep. Zorg ervoor dat je minstens drie of vier kippen aanschaft om een natuurlijke hiërarchie en pikorde te ondersteunen. Dit minimaliseert stress en bevordert gezonde sociale interacties binnen de groep. Vergeet niet dat elke kip haar eigen persoonlijkheid heeft, en het kan even duren om ze beter te leren kennen en te begrijpen.
Het is ook belangrijk om te beseffen dat kippen, net als elk ander dier, tijd en aandacht vragen. Ze hebben dagelijkse zorg en observatie nodig om ervoor te zorgen dat ze gezond en gelukkig blijven.
Een kippenren is de afgesloten buitenruimte waar kippen vrij kunnen scharrelen en foerageren zonder dat ze in gevaar komen door roofdieren. Hoewel sommige mensen hun kippen vrij laten rondlopen op hun erf of tuin, biedt een kippenren een veiligere optie en voorkomt het dat kippen de tuin volledig omwoelen. Hier zijn enkele belangrijke aspecten om rekening mee te houden bij het ontwerpen en onderhouden van een kippenren:
Kippen zijn actieve dieren die graag de ruimte hebben om te bewegen en te scharrelen. Voorzie minstens 1 vierkante meter per kip in de ren om gedragsproblemen zoals pikken en verveling te voorkomen. Als je de mogelijkheid hebt, bied dan wat extra ruimte om ze vrij te laten rondlopen, aangezien kippen van nature nieuwsgierig zijn en graag verkennen.
Kippen zijn kwetsbaar voor een scala aan roofdieren, waaronder vossen, marters, katten en roofvogels. Zorg ervoor dat de ren goed omheind is, met fijn gaas dat kleine roofdieren buiten houdt. Graaf het gaas ongeveer 30 cm diep in de grond om te voorkomen dat gravende dieren, zoals vossen, zich een weg naar binnen kunnen banen.
De bodem van de kippenren kan bedekt worden met verschillende materialen, zoals gras, zand of houtkrullen. Elk type bodembedekking heeft zijn eigen voor- en nadelen:
Kippen nemen graag regelmatig een stofbad. Dit is een natuurlijk gedrag dat helpt bij het bestrijden van parasieten zoals mijten en luizen. In een stofbad rollen de kippen zich om in los zand of stof, wat hun veren en huid helpt schoon te houden.
Creëer een speciale hoek in de ren waar kippen hun stofbad kunnen nemen. Vul deze plek met fijn zand of een mengsel van zand en diatomeeënaarde voor een betere parasietenbestrijding. Een goede locatie voor het stofbad is een plek die beschut is tegen regen, zodat het zand droog blijft.
Een kippenhouder moet voorzien in stabiele en hygiënische oplossingen voor voedsel- en waterbakken. Kippen hebben constant toegang tot vers water en voedsel nodig om gezond te blijven en goed te kunnen functioneren. Er zijn verschillende systemen beschikbaar voor het voeren en bewateren van kippen, elk met hun eigen voordelen:
Kies een voerbak die groot genoeg is voor al je kippen en die voorkomt dat het voer verspreid raakt over de grond. Hangende voerbakken zijn vaak ideaal omdat ze voorkomen dat kippen er mest in krijgen en verspilling minimaliseren.
Waterbakken moeten regelmatig schoongemaakt worden om algen- en bacteriegroei te voorkomen. Kippen drinken graag helder en fris water, vooral op warme dagen. In de winter kan het water bevriezen, dus overweeg een verwarmde drinkbak als je in een koudere regio woont.
Kippen hebben verschillende behoeften afhankelijk van het seizoen. Zowel de zomer als de winter brengen uitdagingen met zich mee die je moet voorbereiden om je kippen in optimale gezondheid te houden.
Tijdens de warme maanden is het belangrijk dat kippen niet oververhit raken. Zorg voor voldoende schaduwrijke plekken en frisse lucht in het kippenhok. Vers water is cruciaal, en het is een goed idee om wat bevroren fruit of groente aan te bieden voor extra verkoeling.
Tips voor de zomer:
Kippen kunnen goed tegen kou, maar ze hebben wel beschutting nodig tegen regen en sneeuw. Strooi extra nestmateriaal in het hok en zorg ervoor dat de ventilatie goed werkt om condensatie te voorkomen. Een geïsoleerd kippenhok helpt de temperatuur comfortabel te houden en voorkomt tocht.
Tips voor de winter:
Kippen zijn gevoelig voor omgevingsveranderingen. Het welzijn van kippen wordt beïnvloed door factoren zoals geluid, licht en het weer. Een rustige, stabiele omgeving draagt bij aan hun gezondheid en productiviteit.
Het kopen van gezonde kippen begint bij het kiezen van een betrouwbare leverancier. Veel kippenfokkers zijn gepassioneerd over hun dieren en geven waardevolle adviezen over de verzorging van kippen. Bezoek de locatie waar de kippen gehouden worden, als dat mogelijk is, en let op de hygiënische omstandigheden en de gezondheid van de aanwezige dieren.
Bij een goede fokker kun je verwachten:
Wanneer je de kippen thuis hebt, geef ze dan de tijd om te wennen aan hun nieuwe omgeving. Dit kan een paar dagen duren. Laat ze rustig kennismaken met hun hok en de ren, en vermijd in de eerste dagen te veel stress door ze bijvoorbeeld vast te pakken. Plaats het voer en water op een toegankelijke plek, zodat ze het gemakkelijk kunnen vinden.
De eerste nacht in het hok kan spannend zijn, zowel voor de kippen als voor de eigenaar. Kippen keren van nature terug naar hun slaapplaats bij zonsondergang, maar soms hebben nieuwe kippen wat hulp nodig om het hok te vinden. Je kunt de kippen voorzichtig in het hok plaatsen wanneer het begint te schemeren, zodat ze leren waar hun veilige plek is.
Na de eerste nacht in hun nieuwe onderkomen moeten de kippen rustig de tijd krijgen om te wennen aan hun nieuwe omgeving. Deze dagen zijn cruciaal, want de kippen moeten zich veilig en comfortabel gaan voelen in hun hok en ren. Geef ze voldoende tijd en ruimte om hun nieuwe territorium te verkennen zonder ze meteen op te pakken of te veel te verstoren.
Zorg ervoor dat je regelmatig in de buurt bent zodat ze wennen aan je aanwezigheid. Door rustig bij het hok te zitten of zachtjes tegen ze te praten, zullen de kippen sneller wennen aan je gezelschap en je leren zien als een vertrouwd onderdeel van hun omgeving.
Vanaf het begin is het belangrijk om een dagelijkse routine te ontwikkelen die zowel jij als je kippen gemakkelijk kunnen volgen. Een gestructureerde verzorgingsroutine zorgt voor rust en stabiliteit bij de dieren en maakt het makkelijker om eventuele problemen snel op te merken.
Hieronder volgen enkele basisinstructies voor een effectieve verzorgingsroutine:
Kippen zijn nieuwsgierige dieren die al snel interesse tonen in hun verzorger, vooral als ze merken dat je dagelijks voedsel en water brengt. Om een band op te bouwen met je kippen, kun je regelmatig wat lekkernijen aanbieden, zoals maïs, erwten of kleine stukjes groente. Deze traktaties moeten altijd met mate gegeven worden en mogen niet het hoofdbestanddeel van hun voeding vervangen.
Als je de kippen wilt oppakken, doe dit dan rustig en beheerst. Een paar tips voor het veilig hanteren van kippen:
Het opbouwen van vertrouwen kost tijd, maar geduld en kalmte zullen uiteindelijk beloond worden met tamme, vriendelijke kippen die je gezelschap waarderen en zich prettig voelen in hun omgeving.
Een aantal handige benodigdheden kunnen het leven van een kippenhouder een stuk makkelijker maken en de kwaliteit van de verzorging verbeteren. Hieronder een overzicht van handige items en tips:
Preventieve zorg speelt een grote rol in het succesvol houden van kippen. Door regelmatig gezondheidscontroles uit te voeren en preventieve maatregelen te nemen, kun je veel problemen voorkomen. Kippen zijn gevoelig voor ziektes, vooral als ze in een vochtige, vieze omgeving worden gehouden. Hieronder enkele veelvoorkomende gezondheidszorg tips:
Een constante routine geeft kippen een gevoel van veiligheid en rust. Het hanteren van een vaste ochtend- en avondroutine helpt niet alleen om stress te verminderen bij de dieren, maar zorgt er ook voor dat je dagelijkse taken efficiënter worden uitgevoerd.
De ochtend begint met het openzetten van het kippenhok en het aanvullen van voer en water. Door een vast schema aan te houden, leren de kippen snel wanneer ze voedsel kunnen verwachten. Dit versterkt de band met de kippen, omdat ze weten dat jij degene bent die hun voeding verzorgt.
Bij zonsondergang keren kippen van nature terug naar hun hok. Zorg ervoor dat je hok veilig afgesloten kan worden om ze tegen nachtroofdieren te beschermen. Een rustige avondroutine waarbij het hok wordt gecontroleerd en de kippen veilig worden opgesloten, draagt bij aan de algehele veiligheid en gemoedsrust.
Het moment dat de kippen hun eerste eieren leggen, is altijd bijzonder en voelt als een beloning voor de tijd en moeite die je in hun verzorging hebt gestoken. Wanneer de hennen oud genoeg zijn (meestal tussen de 5-6 maanden afhankelijk van het ras), zullen ze beginnen met het leggen van eieren.
Het houden van kippen begint met een goede voorbereiding en het zorgvuldig kiezen van kippen die passen bij jouw behoeften en situatie. Met de juiste kennis en hulpmiddelen is het mogelijk om een gezond, harmonieus kippenverblijf te creëren waar zowel de kippen als jijzelf veel plezier aan beleven. Door tijd en zorg te investeren in het begin, leg je een solide basis voor een succesvolle ervaring als kippenhouder.
