Ziekte van Marek

De Ziekte van Marek is één van de besmettelijkste en ernstige aandoeningen bij kippen. Het virus tast door middel van tumoren het zenuwstelsel en organen aan. Als een kip besmet is met de Ziekte van Marek, dan is dit niet meer te genezen. Deze verschrikkelijke ziekte heeft 3 verschillende varianten: Acute Marek, Klassieke Marek en de Oculaire verschijningsvorm.

Alleen jonge dieren die besmet raken kunnen er ziek van worden. Als het kuiken eenmaal ouder is dan 16 weken dan kan een besmetting niet meer leiden tot tumoren. Over het algemeen wordt aangenomen dat een besmetting na de 8ste week geen echte schade meer kan aanrichten bij het kuiken. Als kuikens eenmaal besmet zijn, dan heeft het virus een incubatietijd van 3 tot 15 weken. Daarna worden de eerste symptomen zichtbaar.

Besmetting van de Ziekte van Marek

Nadat het virus is uitgebroken verspreidt het zich snel. Het wordt door direct of indirect contact door het besmette dier overgebracht. Het virus wordt overgedragen via huidcellen en veerfollikelcellen die als stofdeeltjes worden verspreid. Net als bij mensen, worden de huidcellen voortdurend vernieuwd. De oude cellen worden hierdoor continu verspreid door het verblijf en zo kan het zich erg makkelijk verspreiden. Er wordt ook vaak gezegd dat het verspreid kan worden via broedeieren, maar dit is niet waar.

Gevolgen van de Ziekte van Marek

Ernstige verlammingsverschijnselen, aangetaste organen of blindheid. De kans op sterfte is altijd zeer groot, omdat het virus niet te behandelen is. De tumoren vormen zich in verschillende lichaamszenuwen, in meerdere organen, zoals de milt, nieren, hart, longen, geslachtsorganen, spieren en de huid. De Ziekte van Marek komt voor bij kippen, kalkoenen, fazanten, kwartels en patrijzen. Onder de kippenrassen zijn Barnevelders en Sebrights het gevoeligst voor de ziekte.

Symptomen van de Ziekte van Marek

De Ziekte van Marek kent 3 verschillende vormen: Klassieke Marek, Acute Marek (ingewandsvorm) en de Oculaire verschijningsvorm. Elk van de verschijningsvormen hebben hun eigen kenmerkende symptomen. Ondanks dat ze verschillende symptomen laten zien, kan er alleen door onderzoek in een laboratorium aangetoond worden om welke variant het gaat. Met uitzondering van de Oculaire vorm, omdat dit de enige is vorm is waarbij verkleuring van de iris voorkomt.

Klassieke Marek

Een groot kenmerk van deze vorm van de Ziekte van Marek zijn de bewegingsstoornissen die zich uiten wanneer de pootzenuwen zijn aangetast. Bij deze vorm kunnen er verschillende lichaamszenuwen aangetast zijn. De ziekte verloopt in de meeste gevallen chronisch en de uitval symptomen zijn vooral asymmetrisch.

Je kunt Klassieke Marek herkennen aan:

• Vaak omvallen
• Verlammingsverschijnselen (dit hangt af van welke zenuwen aangetast zijn)
• Voorzichtig of moeilijk lopen
• Draainek

Acute Marek

Bij een plots hoog aantal sterfgevallen binnen je toom is de kans groot dat het om Acute Marek (ingewandsvorm) gaat. Hierbij treedt er tumorgroei op in de organen. De geslachtsorganen zijn bijna altijd aangetast, ook in de kliermaag en het hart zitten vaak gezwellen. De spieren worden door deze vorm minder vaak aangetast.

Net als bij Klassieke Marek kan Acute Marek voor verlammingsverschijnselen zorgen wanneer de zenuwen bekneld raken, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Inenting is vooral belangrijk bij Acute Marek, want 25% van de dieren die niet ingeënt zijn overleeft het niet.

Je kunt Acute Marek herkennen aan:

• Verlammingsverschijnselen
• Dieren zien er ziek uit; inactief, bleke kam en lellen

Oculaire Marek

Oculaire Marek komt minder vaak voor dan de andere 2 beschreven vormen van de Ziekte van Marek. Het is ook niet duidelijk of deze vorm überhaupt voorkomt in Nederland. Bij Oculaire Marek worden de oogzenuwen zo aangetast, waardoor de dieren blind worden. De pupil wordt onregelmatig en de iris verkleurd over het algemeen naar een grijs/melkachtig of blauwige kleur. In plaats van de normale kleur. Deze vorm is het minst schadelijk omdat de dieren blijven leven. Ze worden hierdoor wel vaker gepikt door andere dieren in de toom.

Deze vorm treedt voornamelijk in de legperiode bij oudere kippen op. Kippen die niet ingeënt zijn kunnen tijdelijk verlamd raken. Deze verlamming kan tot wel 43 dagen duren en komt door ontstekingen in de bloedvaten bij de hersenen.

Je kunt Oculaire Marek herkennen aan:

• Tijdelijke verlamming (tot wel 43 dagen)
• Onregelmatige pupil en grijze/melkachtige of blauwige iris

De Ziekte van Marek voorkomen

Je kunt kuikens op jonge leeftijd inenten tegen het virus. Let er echter wel goed op dat het goed gebeurd, zodat de kuikens ook daadwerkelijk ingeënt zijn. Het komt namelijk vaak voor dat het niet op de juiste manier gebeurd en de kuikens alsnog kwetsbaar zijn voor het virus. Nadat de kuikens geënt zijn moet je het verblijf goed schoonhouden en alleen bij dieren van dezelfde leeftijd houden. De inenting heeft namelijk enige tijd nodig om actief te worden, waardoor het kuiken nog enige tijd kwetsbaar is.

De Ziekte van Marek behandelen

Helaas zijn alle vormen van de Ziekte van Marek onbehandelbaar. Wanneer symptomen van het virus zichtbaar worden, kun je er niets meer aan doen.